Altın Günü veya Gün Sistemi Neden Câiz Değildir? Fatih Kalender Hoca Efendi

Bir İsmailağa NET yapımı olan “İsmailağa Fıkıh Saati” programı; Ömer Akyıldız Hoca Efendi’nin sunumuyla ekranlara gelen yeni bölümünde, İsmailağa Fıkıh Heyeti Üyesi Fatih Kalender Hoca Efendinin fıkhî suallerinize yönelik cevaplarını sizlerle buluşturuyor.

– Altın günü sistemi caiz midir?
– Gün sisteminin caiz olmamasının sebepleri nelerdir?
– Gün sistemi faiz mi sayılır?

Kadınlar arasında gerçekleşen altın günü caiz midir?

Dinimiz borç verip borç almayı karz-ı hasen namıyla güzel ve yardımlaşmanın gereği olarak görmüştür. Nitekim Enes b. Malik (Allah ondan razı olsun) tarikiyle rivayet edildiğine göre Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) miraç gecesinde cennetin kapısında; “Verilen bir sadakaya on kat, verilen bir borca ise on sekiz kat sevap vardır.” ibaresinin yazılı olduğunu haber vermiştir. İbn Mace; kitabu’s-sadaka, babu’l-karz no:2431

Karz/borç; bedeli iade edilmek şartıyla altın, gümüş, nakit para veya bir malın ödünç olarak verilmesidir.

Maddi karşılığın gözetilmediği bir iyilikten ibaret olan borç akdinde borç olarak verilen şeyin para/nakit veya misli mal olması gerekir. Herhangi bir menfaat sağlayan borç verme işleminin faiz olacağı yönündeki rivayetler borç vermenin sadece Allah için yapılan bir iyilik olduğunu ortaya koymaktadır. Bu sebeple borç verilirken borç veren kişiye herhangi bir fayda sağlayacak şartın koşulmaması hususiyetle belirtilmiştir. Buna göre kadınlar arasında düzenlenen bu uygulamayı iki şekilde görebiliriz;
a- Güne katılan kişiler her hafta ödemekle sorumlu tutulmadan ister öder ister ödemez, hatta alacaklı olan kişi alacağını haftası ve zamanı gelmeden isteyebilmelidir. Şayet gün sistemi bu şekilde icra edilecek olursa karz-ı hasen ve teavün kabilinden görülür ki bunun caiz olduğunu izah etmeye bile gerek yoktur.
b- Fakat güne katılan kişilerin düzenli olarak her hafta vermesi gerekenleri vermesi talep edilir adeta mecbur tutulursa bu karz-ı hasen ruhuna aykırı olur. Zira borç veren kişi bir dahaki ay veya haftada her kez kendisine borç versin şartıyla bu borcu verdiğinden “(veren kişiye) menfaat sağlayan her borç verme işlemi faiz işlemlerinden bir işlemdir” (El-Beyhakî; Sünenu’l-Kubrâ, kitabu’l-buyu’ bab:99 no:11252) hadis-i şerifi doğrultusunda faizli muamelede bulunmuş olur.
Bu sisteme fetva verenler tarafından dillendirilen bu sistemin ivazlı/karşılıklı hibe olarak değerlendirilmesi de mümkün değildir. Zira ivaz/karşılık şartıyla verilen hibe, satış akdi konumunda olacağından içerisinde akit şartları aranır. Buna göre cinsin cinsi mukabilinde yapılan vadeli satışlar fasit ve faizdir.

Şafii mezhebinde “el-Buceyremî” nam âlimin böylesi bir düzenlemeye caiz demesi ise anlatılan birinci şık için olsa gerektir. Allah-u âlem.

—
İSMAİLAĞA NET | Yolumuz Sohbet

Portal: https://www.ismailaga.net/
E-posta: soru@ismailaga.net
Facebook-Twitter-Instagram: @ismailaganet
Telefon: 0850 811 7777

Bizleri sosyal medya hesaplarımızdan takip ederek ve portalimize üye olarak yeni video, ders ve sohbetlerden anında haberdar olabilirsiniz.